| Notes |
['HOoms (codes) XEX 646; XCX 647; XEX 647\n\n[p.646]\n"Wij beginnen dezen keer ons overzicht der boeken van de maand\nmet een roman.\nToen wij de eerste 100 bladzijden gelezen hadden van Hoe dj\noude Vrijster werd, een Nederlandsch-Indische Roman, door M. C.\nFrank (Leiden, D. Noothoven van Goor), geloofden we stellig dat\nwe het voorrecht zouden hebben de aandacht te kunnen vestigen op\neen zeer merkwaardig boek, en dat we ons vaderland geluk mochten\nwenschen met een nieuwe schrijfster van zeldzame gaven.\nHet begin van den roman is goed geslaagd XEX. Men maakt op de\nmeest natuurlijke, geleidelijke manier, kennis met de hoofdpersonen,\nen men stelt onmiddellijk belang in de jonge flollandsche gouvernante,\ndie op een achtermiddag, terwijl een echte westmoessonsregen\nzich over Batavia ontlast, uit de mailboot aan wal stapt. De losse\nverhaaltrant boeit en neemt in; met levendige belangstelling volgt\nmen den held van het verhaal op zijn reis van Samarang naar de\nbadplaats Pelantoengan, waarheen hij zich begeeft tot herstel van\nzijn gezondheid. De rit langs den Samarangschen postweg in den\ngemakkelijken reiswagen — een huis op wielen — en de tocht door\nhet bosch in de tandoe, worden alleraanschouwelijkst beschreven;\n"griezelig" en* ontzettend is hetgeen Willem in de tandoe gebeurt, wanneer\nhij, gelijk hij zich uitdrukt, \'\'de hel door een kier ziet", en\nbewonderenswaardig is de voorstelling van de badplaats in het gebergte.\nZelden hebben wij zulk een uitstekend gelukte natuurbeschrijving\ngelezen; en zoo men bewoners van een vlak land een\ndenkbeeld wil geven van de weergalooze schoonheid der bergen, dan\nkan men niet beter doen dan hen van blz. 88 tot en met 93 van het\neerste deel van dezen roman te laten lezen. Ongelukkig beantwoordt\nhet vervolg van het verhaal volstrekt niet aan de verwachting door\nhet begin opgewekt.\nEen romanschrijver heeft voorbereiding, nadenken en studie minstens\neven noodig als een schilder of componist. Een onbesiioeide, weel\n\nDE BOEKEN DER VORIGE MAAND. 647\nderige groei van gevoel of verbeelding, of van beiden, is volkomen\nonvoldoende als grondstof voor een verhaal. Indien de begaafde\nschrijfster ware aangevangen met een schets te maken van hetgeen\nze voornemens was op het doek te brengen, dan had ze waarschijnlijk\neen kunststuk in plaats van een kleurige lappendeken gemaakt. Voor\neen uitvoerige kritiek is geen plaats in dit overzicht; deze volgt\nlater, doch we wilden reeds onmiddellijk de aandacht op dezen roman\nvestigen, omdat het begin met zulk onmiskenbaar talent geschreven is.\nVoor we dit verhaal ter hand namen, hadden we nooit iets\ngelezen van M. C. Frank, die aangeduid wordt als schrijfster van\nOost-Indische menschen en dingen geschetst. Toch moet bij de beoordeeling\nvan dit boek veel er van afhangen, of hét door een veteraan\nof door een recruut geschreven is.\nIn Ierland verhaalt men een anekdote van een koetsier, die \'s morgens\nwakker werd in een droge sloot, en twee mooie, prachtig getuigde\npaarden in de buurt zag grazen, terwijl in de sloot een in\ndiggelen gebroken rijtuig lag. De koetsier wreef zich het hoofd en\nmerkte nadenkend op, dat hij, zoo hij Pat Mulligan was, het rijtuig\nvan zijn meester bedorven had, doch dat hij, zoo hij iemand anders\nwas, twee mooie paarden gevonden had.\nWij gelooven dat M. C. Frank Pat Mulligan niet is, maar iemand\nanders. Zoo dit haar eerste roman is, behoeft zij zich om het gebroken\nrijtuig niet te bekommeren, en kunnen wij haar geluk wenschen\nmet de twee mooie paarden, welke ze gevonden heeft: een\nlossen, prettigen verhaaltrant, en een merkwaardige gave om de natuur\nte beschrijven. Indien ze geduld wil oefenen en moeite wil nemen\nzal ze hen op nieuw kunnen inspannen, tot vreugde van allen die\nin Holland\'s letterkunde belang stellen." XCX XEX\n\n(credits:De Digitale Gids, www.arik.nl (non-OCRed scans of original pages))']
|