| Notes |
['Very critical comment (on the Dutch translation)\n133\nEen Roman is eene dichterlijke voorstelling van tooneelen uit het menschelijk leven; een schilderstuk. Daarom is het even zoo natuurlijk, dat de menschen gaarne Romans lezen, als het natuurlijk is, dat zij gaarne een goed schilderstuk zien. Maar een schilderstuk, het hebbe dan ook een alledaagsch tooneel ten onderwerpe, moet goed geschilderd zijn; er moet geene onnatuur in heerschen ; in tegendeel moet ieder, ook het geringste, voorwerp met vlijt bewerkt zijn, tot het geheel behooren, en in zekere mate de oplettendheid boeijen, zoowel als het hoofdvoorwerp. Is aan deze vereischten voldaan, dan beschouwt men met vermaak datgene op doek, wat ons in natura geen oogenblik zoude bezig houden. Het is de gave van nabootsing der natuur, die bewonderd wordt, en er ligt over het voor oogen gestelde een glans, dien het in het werkelijke leven nimmer heeft. -- Nu staat het den schilder ook vrij, zich eene wereld te scheppen, situaties zamen te stellen, gelijk die misschien in de werkelijke nimmer zijn voorgekomen. Alleen heeft hij te zorgen, dat alles, in zijne soort, natuur zij en bijeen behoore. Daar moet niets wezen, wat stuit, wat er als vreemdaardig inkomt, wat niet bestemd is om belagchelijk te wezen, maar het door het verband wordt. Stijfheid en gezochtheid moeten verwijderd zijn; om kort te gaan, alles, wat in die zamenstelling als onnatuur moet verschijnen. -- Dit alles nu geldt ook van den Dichter, dus ook van den Romanschrijver, wiens werk in de rij van de voortbrengfelen der dichtkunst op verre na niet de laagste plaats bekleedt, als vereischende wel mede de meeste moeite, gevoel en veelzijdigheid van oogpunten, en leverende zeker het meest boeijend en, zoo de Dichter zulks in het oog houdt, gelijk betaamt, ook van den zedelijken kant, nuttig onderhoud.\nDe Roman, dien wij hier voor ons hebben, voldoet aan geen van de opgenoemde vereischten. \n[Hij..] bestaat uit eene, zonder de minste, belangwekkende, inwikkeling afloopende, met beurtelingsche redevoeringen (die gesprekken moeten heeten), en onnatuurlijkheden in karakters en beloop, aangevulde vertelling, aan welke eind de beminden elkander krijgen. Nergens eene diepte, nergens eene zedelijke strekking.\'" [EN]\n[Also in WvdB data. AvB, march 2008]']
|