| Notes |
['[p.572]\n“Murh\'s Twaalfde. Naar het Engelsch door J. de Vries.\nAmsterdam, Gebroeders Kraay. 1872.\n\nZonder Getuigen. Uit het leven eener Dienstbode. Naar\nhet Engelsch van Miss Poole, door O. D. A. Amsterdam,\nL. J EcJcel.\n\nVerkeerd begrepen. Naar het Engelsch van. Florence\nMontgomery, door J. A. van Swinderen. Amsterdam,\nW. H. Kirberger. 1871.\n\nGinx\'s Baby heeft in Engeland groot opzien gebaard en geen\nwonder, want op de meest ondubbelzinnige wijze wordt daarin het\n\nBIBLIOGKAPHISCH ALBUM. 573\nBritsche stelsel van armverzorging, met al zijn omhaal en mislukkingen,\ntentoongesteld en gehekeld. Ik twijfel dan ook niet dat\ndegenen hier te lande, die de Engelsche toestanden niet alleen\ndoor lezen maar ook door aanschouwen kennen, dit boekje met\ngroote ingenomenheid zullen lezen. Maar evenzeer twijfel ik er\naan of zij, die vreemdelingen zijn in Engeland, de ironie zullen vatten\nen het doel van den schrijver begrijpen. Mij althans is \'t gebleken\ndat velen die het boekske roemden, toch eigenlijk volstrekt\ngeen begrip hadden van \'t geen Mr. Jenkins zoo streng veroordeelt.\nIn Engeland bijv. spreekt men over de leer van Malthus als\nbekend aan een ieder die maar lezen en schrijven kan, en ik\nwaag \'t twijfel te vooden of men er hier te lande even zoo over\ndenkt.\nVertaler en uitgever zijn \'t eigenlijk geheel met mij eens, blijkbaar\nimmers uit hun aanvankelijk plan om de Engelsche toestanden in\nHollandsche over te brengen, \'t geen echter, volgens hen, bijna gelijk\nzou hebben gestaan met het schrijven van een nieuw bock.\nMijn bezwaar zal hen dus niet vreemd voorkomen. Mogen zij er\ntoch nog toe komen dat plan tot uitvoering te brongen, het publiek\nzal er hen stellig dankbaar voor zijn, want het denkbeeld van den\nschrijver is inderdaad aardig. Wie Engeland kent leze het boek,\nen hij zal ongetwijfeld deelen in mijne ingenomenheid.\n"Zonder Getuigen" is daarentegen ook voor ons land g-eschikt.\nDe duidelijke voorstelling van het leven in den eigen kring werkt\n\'t krachtigst op het volk. Ter verspreiding als volkslectuur kan het\nZeer goed dienen.\nMaar in alle landen en in alle kringen zal "Verkeerd begrepen"\nongetwijfeld dezelfde warme toejuiching vinden, die het boekje in\nEngeland genoten heeft. Zelden of nooit heb ik iets gelezen wat\nzoo eenvoudig, zoo natuurlijk, zoo treffend, ja zoo aandoenlijk geschreven\nis. Weinige ouders maar zullen het met drooge oogen\nknnnen doorlezen, \'t Is een nuchter verhaaltje. Een weduwnaar\nheeft twee jongetjes, de oudste, vroeger moeders lieveling, een\nwoeste knaap, de jongste, een zwak ventje, vaders oogappel. Telkens\nen telkens brengt die oudste zijn broertje in ongerief, hóe\nernstig en voortdurend de vader hem ook waarschuwe en verbiede,\nen het einde is dan ook wat de man al zoo vaak duchtte. Ge ziet\n\'t, sober en nuchter, maar zoo meesterlijk geteekend, dat \'t mij\n\n574 BIBLIÖGRAPHISCH ALBUM.\ninderdaad leed doet toch op eene, en wel zeer groote fout er van,\nte moeten wijzen.\nDie fout is, dat de titel "verkeerd" is "gekozen." Onwillens en\nonwetens, gaarne neem ik \'t aan, is de schrijfster tot het groote euvel\nvervallen waaraan tegenwoordig hare schrijvende landgenooten\nzich gedurig schuldig maken, dat zij het gezag veroordeelen en\nden misdadiger in bescherming nemen. De vader wordt hier beschuldigd\nzijn jongste kind voor te trekken boven het oudste, dat\ndaarom dan ook gedurig aan zijn gestorven moeder denkt. Maar\ndaargelaten nog het natuurfeit, \'t welk wij eiken dag kunnen opmerken,\ndat de moeders \'t meest ophebben met de oudste zoons,\nwanneer die forsch en echt mannelijk zijn, en de vaders daarentegen\nhet jongste kind koesteren, vooral als \'t zwak is, zonder dat\nbeide daarom nog onbillijk zijn jegens de anderen,—-zoo heeft juist\ndeze schrijfster haar verhaal zoo ingericht, dat hier de vader gedurig\nbeschermend voor dat jongste kind tegen het oudste in de\nbres moet springen. Uit de eigenmachtig door haar zelve ontworpen\ntoestanden wordt \'t dien vader telkens weer tot plicht gemaakt,\nom dien oudsten te bestraffen. En dan zal zij zelve die berisping\nveroordeelen! Waarom dan niet gebrek aan liefde bij den vader\ngeteekend, die nu echter gelukkig overal ontbreekt ? Neen, tucht\nverbanne men uit de opvoeding, nooit echter waarschuwing.\nHoezeer echter de waarheid hier weer, als altijd, ongemerkt haar\nrechten heeft laten gelden, blijkt daaruit, dat de fout eigenlijk alleen\nin den titel steekt en in het boek nergens gemotiveerd te\nvinden is. Integendeel, met kunst en moeite is de titel op maar\nhoogst enkele plaatsen in het verhaal vertegenwoordigd, en door een\nhalf dozijn bladzijden te veranderen, valt die geheele strekking weg.\n\'t Is een bewijs voor het kunstwerk, dat de onwaarheid er als onwillekeurig\nuit geweerd werd.\nOok het sterfbed is een vlek in het boek. Het overdreven godsdienstige\nmoge er ter wille van enkelen in gebragt zijn, maar \'t is\nte lang en wordt een marteling, terwijl de charge den indruk wegneemt.\nJammer, want juist de eenvoud van het boekje is zoo treffend.\nHet slot is immers vooral daarom zoo aandoenlijk, omdat het\nalles aangeeft in een enkel paar woorden. Zoo is \'t ook meesterlijk\ndat elke draad van het verhaal vereenigd wordt aan het\neinde.\n\nBIBLIOGRAPHISCH ALBUM. 575\n"Misunderstood," zoo luidt de Engelsche titel, leze een ieder die\noog en hart heeft voor de nog zoo onschuldige kinderwereld. En\nwie heeft dat niet! Ik weet dat zij die \'t boekje niet kennen en\n\'t lezen, mij voor deze vingerwijzing dankbaar zullen zijn.”\n\n(credits:De Digitale Gids, www.arik.nl (non-OCRed scans of original pages))']
|