| Notes |
["HOoms (link + codes) XGX 351; XOX 351; XOX 352; \n\n[p. 351]\n\nVoor het oog der wereld, door Henriette von Loo. Amsterdam, J.M.E. en G.H. Meijer. 1874.\n\n‘Von’ doe niet denken aan eenen Hoogduitschen oorsprong: het romannetje speelt in den Haag en op een kasteel in Gelderland, personen en toestanden zijn geheel Nederlandsch. Als dus - want men kan de pseudonymen haast niet meer bijhouden - heusch eene H. von Loo, althans heusch eene dame, dit verhaal geschreven heeft, wil ik gaarne een weinig hoffelijk zijn ten aanzien van het schoone geslacht, maar mag toch niet bemantelen, dat het eene nog ongeoefende pen verraadt XGX XOX. De vinding is zeer alledaagsch: een meisje dat ten behoeve van eenen geruïneerden vader hare liefde opoffert aan het huwelijk met eenen bejaarden man, wiens schatten den val van eenen aanzienlijken familienaam voorkomen. Doch die echtgenoot is een edel mensch, die zijne vrouw niet ‘gloeiend aanbidt’, maar hartelijk liefheeft, en in het schilderen van de kalme, liefdevolle wijze waarop die man met zijne vrouw omgaat, is de schrijfster verreweg het best geslaagd. De jonge vrouw leert bij verschillende gelegenheden, die den loop van het verhaal uitmaken, de denkwijze van haren echtgenoot van die zijde kennen, dat zij niet oirbaar acht, hem haar hart te openen, dat nog altijd klopt voor den vroegeren geliefde, met wien zij tegen haren wensch, later weder in aanraking komt, zoo echter, dat zij elkander slechts op partijen zien, zoodat de hoofdpersoon recht heeft\n\t\n[p. 352]\n\t\n\nin haar laatste gesprek met haren echtgenoot de verzekering van hare schuldeloosheid te geven. Zijn achterdocht, opgewekt en gevoed door eene valsche vriendin der vrouw, en hare dikwerf moeilijke positie, benevens de listen en streken der zoogenaamde vriendin - dit is de inhoud van het geheel.\n\nDe schrijfster heeft wel aanleg, maar het ontbreekt haar aan het talent om de positien in krachtige, tragische trekken te schilderen. Vaak verliest zij zich in onbeduidende gesprekken en dergelijke. Weet zij de aandacht nog al bezig te houden, 't is boven haar bereik die te spannen. Vandaar dat er ook zeer weinig verwikkeling is in den aanleg van het geheel XOX. Het versieren en oprapen van het miniatuurportret zou het eenige zijn, maar de lezer is er al op voorbereid, hij leert wat het is waardoor Pauline hare ‘vriendin’ in hare hand heeft.\n\nNiettemin verdient de schrijfster wel aanmoediging. Doch zij zorge voor eenen meer geacheveerden stijl. ‘Het was eene kleine, gezette, blonde vrouw met fijne gelaatstrekken van omstreeks vijf-en-twintig jaren’ (bl. 97). ‘Eene week later kon Mathilde zich hiervan overtuigen, toen zij met van Beerzel naar Waldenoijen reed, om de Raderhorsten, vóór hun vertrek naar Zwitserland, nog eens de hand te drukken’ (bl. 119). Bij andere rangschikking der woorden zou de schrijfster gezegd hebben wat zij wilde zeggen: dat de van Beerzels naar Zwitserland vertrokken. Nu staat er dat de Raderhorsten op reis gingen. Paardrijdende dames brengen ‘hare rossen’ niet ‘in galop’ (bl. 100), maar in den draf, en de Staten-Generaal heeten geen ‘Hoogmogenden’ (bl. 122). Dat de interpunctie slecht is, ligt aan den corrector, maar helpt de stijlfouten in 't oog vallend maken.\n\nGeen vitzucht gaf mij deze aanmerkingen in de pen; de schrijfster mogen ze ten vriendelijken wenk zijn, en voor het publiek de raad, het goede niet er van te verwerpen om de gebreken die het verhaal heeft. En zijn nut doet de als werkelijkheid zeker verdichte, maar als waarheid volkomen typische geschiedenis van Mathilde, als zij maar in één huwelijk den treurigen, maar éénmaal zeker komenden toestand voorkomt, die bestaat in de pijnlijke gevolgen van gebrek aan vertrouwen.\n\nHaarlem.\n\nv. O.\n(dbnl)"]
|