| Notes |
['[p.4]\n\'Levendiger dan door iemand anders is deze opvatting [dat Molière veeleer beschouwd moet worden als een heilige...] uitgedrukt door George Sand in haar tooneelstuk Molière, een drama in vijf bedrijven, vertoond 10 Mei 1851 in het Théatre de la Gaïté, toen een volksschouwburg 1). Met opzet onthield George\nSand haar stuk aan het aristokratisch en litterarisch Théatre\nFrancais, waar het volk zich vreemdeling gevoelt. Molière,\noordeelde zij, moest begrepen worden door de fransche schare.\nDe schare moest in hem den Franschman bij uitnemendheid\nleeren eerbiedigen, den grooten lijder, wiens zwakheden zelf ons\nmet des te meer liefde voor hem behooren te vervullen, omdat\nzij bewijzen dat niets menschelijks hem vreemd geweest is.\nGeorge Sand dweepte in die dagen met wijsgeerig-politieke\ndealen, en deze welgemeende maar zonderlinge Molière-verheerlijking\nwas slechts één harer vele stokpaarden van toen. Niet\ntevreden dat haar drama vertoond en goed vertoond was (ofschoon\nmet bekortingen), zond zij haar volledig handschrift afzonderlijk\nin het licht, en gaf in eene voorrede niet onduidelijk\nte verstaan dat zij Molière als eene soort van Messias beschouwd\nwilde hebben, een Man der Smarte 2).\nDe openbare meening in Frankrijk, kan men zeggen, heeft\nna 1851 vele jaren op deze voorstelling geteerd; of, zoo niet\nop die apotheose zelf in al de scherpte harer lijnen en al den\n\n1) Opgenomen in het 1ste Deel van George Sand\'s Théatre Complet, 1866.\n2) Slot van George Sand\'s overigens beminnelijke voorrede: „La pièce était\nfaible de contextare et peu reparable de ce cöté. Mais, ceci accordé, on trouvera\npeut-être quelque intérêt a la lecture. Du moins, ceux qui se sont attendris\nnaïvement a voir souffrir un grand homme, ceux qui aiment Ie cóté humain des\ncaractères, Ie calice de 1\'homme divin et sa défaillance a, la veille du sacrifice,\nles larmes de Jeanne d\'Arc blessée et découragée, la faiblesse des forts, en un\nmot, cette faiblesse touchante qui les fait aimer de tous, parce qu\'en ces moments-la\ntous les comprennent et les sentent vivre clans leur propre coeur, ceux-la, dis-je,\nliront avec bienveillance une étude plus développée et pardonneront ainsi al\'absence\ndes qualités dramatiqnes."\n[p. 5]\ngloed harer kleuren, dan toch op iets wat zekeren fa milietrek\nmet haar vertoonde. Gelijk er in Engeland geruimen tijd een\nvlekkelooze Shakespeare bestaan heeft, zoo schonk in Frankrijk\nGeorge Sand een vlekkeloozen Molière \'het aanzijn; en indien\ner thans ten opzichte van Molière reaktie valt waar te nemen, —\nhoewel het in den grond der zaak slechts de geschiedenis is\nwelke tegen eene nieuwe legende in verzet komt, — dan doet\nmen best daarbij aan de overdrijving der geniale vrouw te denken,\ndie niet uitmuntte door historischen zin en nooit smaak vond in\nhetgeen men thans onder historische studiën verstaat.\n\n(credits: De Digitale Gids, www.arik.nl)']
|