| Notes |
['(via scriptie Francien Petiet, UvA, 2002 – jws 11 05)\n\n[p.303]\n"\'Olivia of Hedendaagsche Beschaving\'. Naar \'den- negendeil druk.\nUit het Engelsch van CATHERINE SINCLAIR , \' door c.\'s. ADAMA kif\nSCHELTEMA. SDeélen. \'s Gravenfiage, w. p. VAN STÓCKUM, 1842.\'\'.\nDe schrijfster van dit werk schijnt zich minder ten doel \'gesteld\nte hebben-een\' eigenlijken roman te schrijven, dan wel-,\nB. 8° J. 21\n\n[p. 304]\n111 ernstige gesprekken\',, den echten geest en heilrijken"\'invloed\nvan het christendom aan te -wijzen\',-\'en-aan .die gesprekken*.\ndoor -het bijbrengen van eenige\' belangwekkende sitüatién en\ntafereelen ,! • eene min ,of>meer romantische tint te geven.-\'Te\nregt heeft zij\'dezen vorm getozen. In plaats van dr\'ooge, dorre\nbetoogen, of, hetgeen nog\'erger zoude geweest zijn, van e\'enen\nzoogenaamden godsdienstigen\',roma\'n, \'schonk zij óns nu een verhaal,\ndat in vele opzigten\'zoowel dén letterkundigen als-godsdienstigen-\nlezer,.bevredigen -zal. -\'OLIVU\', haar hoofdpersoon\';>\'is\nals i ideaal" eener > Christin goed geteekend. \'Ééhe \'\'-bedenking\nmoeten wij onsiechter veroorloven,\'deze namelijk ,\'dat" zij in\nsommige harer\'woorden en"handelingen meer zachte,- lijdelijke\nberusting, meer blind geloof, dan zucht\'tot onderzoek aan den\ndag legt, .waardoor het\'schijnt, alsof zij hare meerderheid boven\nde onverdraagzame, haarklovende methodiste BARBABA minder\naan rhare verlichte bijbelkennis en hoogere verstandsontwikkelipg,\ndan aan hare engelachtige inborst te danken heeft. Door\nhaar voorbeeld van echt christelijke liefde en godsvrucht, bekeert\n,zij BARBARA ; waarom bragt zij haar ook niet, door meer bondige\nredenen, tot de overtuiging harer dwalingen? De bekeering\nware dan volkomener geweest, en de schrijfster hadde er\nhaar doel te gewisser door bereikt. Deze BARBARA is geheel\ntype, eene studie naar het leven. In de voorstelling van schier\nalle \'overige karakters slaagde de schrijfster,\'naar- ons inzien,\nminder gelukkig. Niet zelden viert zij hare zucht\'tot overdrijven\nten koste der\'waarheid, en niet altijd is haar-vernuft\'-van\nhet echte gehalte. •> Dit beweren wij ^oral met. ^toepassing op\nMiss ELEONORE, dochter \'der ijdele, Weréldzieke Lady FITZ-P»TRICK\'.\nHoezeer--niet\' van nabij-bekend met den .conversatietoonnVer\n.phgelsche Grooten, .houden wij het\'voor eene onmogelijkheid\',\ndat .zulk\';een schepsel, ondanks hare geboorte-en-fortuin\',\'ónder\nhen ;nog ee\'nig opgeld zoude kunnen doen. Hare onverdragelijke\ngrillen,-hare dwaze aanmatigingen in.hare gesprekken met\nden heer GRANT en anderen, de beleedigingen en vernederingen,\ndie zij zich jegens de lieve, zachte MATHILDA veroorlooft, getuigen\nniet slechts van haar onverstand en bedorven hart, maar\nzijn ook. door hare verregaande onwelvoegelijkheid , zelfs der\nligtzinnigste coquelte der groote wereld onwaardig. Haar gedrag\ngedurende de ziekte harer moeder is geheel onnatuurlijk.\nWaartoe dit stuitend itafereel? Om het heillooze van het" gemis\nvan- christelijke grondbeginsels aan te tooneri\'? Maar is\n\n[p.305]\nouderliefde!dan eene deugd; -alleen tden ;Chr,isten- eigen ?,- -V>indt\nmen :..haar niet even sterk-,, <niet\' even ^algemeen, bij Joden , bij\nHeidénen? Ovcr.\':aanmerkingcn ,vad> minder.g.e.wigt\',>..zoo. als -J»ei\nonwaarschijnlijke v(blz!d 190yi.il" ui\'.),.i dat zij\' deur.edeheringeaf,\nhareri vrome .tante,: \'waarnaar^zij.;-3io.oit- lms(erdevn\'oo woo.fd.\nvoor .\'woord,\':.als" een -\'papegaai,,, Jion >teruggéven ,., willen, wij,\nheenstappen.\'. Gok dfe\'dames FITZ-I\'ATBICK,en. HOWARD- beyie,len ons,\nni\'etv"~Hare\'karakters\'zijn; al té zeer, of, beter,.gezegd,..al;te^ónhandig\noverdreven. .•Désspiiinkhanen.\'der adellijke kin.derw.eréld,!,\nde, MA\'BAB\'OUTS;,\' mogen; elke \'ontwikkeling .van, har,t,\'en ;geeS,t; op~derdrukkén-, zij zorgen, er toch v.ooivdat hare Qlèves t,e.n untistcj\'\nleeren .\'schijnen, .wat\' zij (behoorden .te !worden.. •„-Vrouwen.„van.\naanzien behielden . daardoor dan ook , -zelfs,ixan.de mee,s,t-ygrwaarloos\'dé\n\'opvoeding\',-.,den.\'tact\',: .om* zich ,;\'zoo, al. nietrbeter.\nen degelijker > voor. te,\'.doen dan.zij werkelijk ziju ,- dan^, toch,,\nom hare \'nietsbedüidendheid en_!hare" belagchel\'jke|zijdeozorgul-;\ndig te"verbergen onder zekere\'aimables dehor.s,, eene. munt, die.\niu-de groote wei:eld nog al gangbaar.is. Maar wat.zullen, w.ij van\nLady. FJTZPATBICK en hare ^zuster, zeggen ? Is het\'niet,, alsof, zij\nelke-.gelegenheid aangrijpen,- om .hare belagchelijke .ïijde.op\nden: voorgrond..te-stellen?. Schijnen\'zij, .bij- elke optreding,\'.u\nniet toe-te- roepene «hier. zijn wij weer !• Nog .altijd dezejfde,!.\n»]Lach ons toch cheldc\'r-uit\'!"" Het gezegde .der, eerste ,(pag.J36~-\nlsJd»}: j.-nlk. heb^nog \'.nooit i n mijn. leven tegen.\'een ,van.;Go,ds\nn\'ge\'bodèn gezondigd\':";, is zelfs Ivoor -:zulk eene ,yrpüw\'te stei-k.\nIni-het.dertiende-hoofdstukeïwordt, haar .toon. opeens te^bjijbe.lsch..\nVergelijken, .wij, hiermede hare laatste gesprekken.\'met OLIJVJA. ,.\nen .bedenken-wij, dat er sedert bij haar geene beduidende.godsdienstige, ontwikkeling-kon "hebben, j)laats gehad. Zelfs\' jve.et. zij\n(pag. -144, -2e.d.)y woorden.-vari den zoo .strengen-,_én \'bijuwëreldsche.\nvrouwen geheel onbekenden ,- Vader .AUGUs-nNus,-aan.>te\nhalen. - Lady HOWARD legt bij enkele-gelegcnhcden "te- veel kennis\n\'en\' gezond vérstand aan--den dag, om doorgaans zoo onzinnig\n:té raaskallen. „MATUILDA , behoudens hare individualiteit,\nhet afdruksel harer tante ouvu, is een beminnelijk schepsel,"\ndié nog veel meer belang zou inboezemen, indien .de schrijfster\nhaar een weinig meer kracht van geesten gevoel van eigenwaarde\nhadde\' toegevoegd. Nu dringt zij zich zelve te veel op den achtergrond..\nHaar gezegde (pag. 183, l e , d . ) : »Ik heb nooit(i\'o\nneenen roman) eene heldin ontmoet, met welke ik zou heb.\n«ben willen ruilen, noch eenen minnaar, met wien ik\' zou\n21 -\n\n[p.306]\n"begeerd hebben te trouwen,\'\' vinden wij, in haren mond, minder,\npassend, en bovendien geen vleijend kompliment voor de Engelschè\nromanschrijvers. Van de mannelijke karakters beviel ons\'\ndat van Sir PBILIP het best. Sir FRANCIS blijft voor ons een raadsel.\nHoe kon iemand van het bekrompenstc gevoel en verstand,\ndie slechts voor honden en paarden leefde, zulk een beduidend\ndeel nemen aan het gewigtig gesprek in het zesde hoofdstuk!. ••\nHet- teekenen van menschelijke karakters houden wij voor de\nzwakke zijde van • het- talent der schrijfster. Tegen de zaken\ndie zij voordraagt, en vooral de wijze waarop zij zulks doet,,\nhebben wij minder in te brengen. Evenwel mogen wij \'niet on-,\nopgemerkt laten,.dat de leer der voldoening, zoo als die door\nhaaf wordt voorgedragen , wel kerkleer, maar geenszins die van\nhet zuiver Evangelie is.\' Daarin toch wordt noch het idéé, noch\nhet\' woord van zulk eene voldoening gevonden, en is\'lde doorgaande\ntoon die -an Jo 3. 1G: Zoo lief, enz. \'Ook had-de schrijfster\nwel de gronden dienen mede te deelen voor haar beweren\n, \'dat de moordenaar op (beter aan) -het kruis niet met de\ngenade-des Evangelies bekend was (pag.. 134, 2° d.). J*Ju bewonderen-\nwij\'den man: reeds» om\'zijn schier onbegrijpelijk\ngéloof\',\': dat nog onbegrijpelijker\', wordt, indien w,ij aannemen,\ndat hij te voren hooit van ifezus gehoord zou hebben. Ein1\ndelijk \'lezen wij (pag. 165, 2° d.): «Wij denken gewoonlijk slechts\n»in het voorbijgaan aan eenig ver\'land, waarvan wij de be-\n«schrijving bezitten; maar welk\'-, een nieuw, belang krijgt\'het\n«voor \'ons\'; als-een onzer dierbare betrekkingen daarheen ge-\n»gaan is; is het u zoo gegaan omtrent die plaatse, waarheen\n«thans\'-uwe moeder), is opgeroepen, zoo moet de tijd,.om :u\n«daarmede bekend te maken, en daarop voor te bereiden, ü f\n«dubbel dierbaar zijn.\' %Nog nimmer heb ik een\' mijuer boe-\n«zemvrienden verloren, zonder de troostrijke gedachte, dat zij\n>i(hij) voor den \' hemel waren (was) voorbereid, en_dat- wij -elnkandef\'daar\nweder- ontmoeten zouden, enz.":\' Deze.gedachte,\nhoe- \'schoon \'ook-op\'zich zelve, is meer heidensch-dan christelijk;;\nmen denke-aan koning RADBOUT. Troostrijk moge\'He ver-\nWachting zijn, onze dierbare verscheidenen \'in de gewesten dés\neeuwigen vredes \'Weder\' te\' zien.; .doch de ware Christen zal\ndeze verwachting-niet \'zoo geheel , op\'\'den voorgrond stellen.\'\nVerlangen naai-\'\'God\'behoort bij hem demagtigste prikkel\'te\nzijn, om zich-tot hot deelachtig worden van zijn Kijk voor.\'te\nbereiden\n\n[p.307]\n. Te, onaangenamer viel het • ons .over de gebreken van dit\nwerk eenigzins te moeten uitweiden, daar het-niet slechts om\nden Ioffelijken. geest,, die er in .doorstraalt,: maar ook- om\' de\nverdienstelijke bearbeiding, Jn zoo véle opzigten aanbevelend\nwaardig is. De stijl der -schrijfster\'is. niet zonder verheffing;\nhare .denkbeelden en vergelijkingen vonden wij doorgaans juist\nen met duidelijkheid voorgedragen.. Had zij met evenveel waarheid\nhare karakters ^geschetst, als zij\'met kennis van zaken:dè~\nonderscheidene , deelen van.-haar hoogstgewigtig onderwerp behandelde,\nonze lof ware minder bekrompen geweest. Intüs-\'\nschen mogen wij het werk\'eeriv ieder aanbevelen. Velen\'zül\nIen.er nut uit trekken. De vertaling is vrij góéd; \'de üitgè-\'.\nver. zorgde voor .éene nette uitvoering; de corrector had\'wèlwat\nscherper mogen-toezien."\n\n(credits:De Digitale Gids, www.arik.nl (non-OCRed scans of original pages))']
|